Kulağın yapısı 3 kısımdan oluşur. Bunlar dış kulak, orta kulak ve iç kulaktır. Kulak kepçesi havada yayılan titreşimleri toplayarak dış kulak kanalına iletir. Ses titreşimleri ve gelen ses bir miktar güçlendirilerek kulak zarını titreştirir. Bu şekilde orta kulaktaki kemikçikler hareket eder. Akustik enerji sinyalleri oluşan titreşimlerle birlikte kokleaya aktarılır.
İç kulak, işitme organı (koklea) ve denge organından (vestibüler sistem) meydana gelmiştir. Kemik labirent ve membranöz labirentten oluşan iç kulağın, kemik labirenti, vestibül, semisirküler kanallar ve kemik koklear kanaldan meydana gelir. Koklea’da içerisinde içi sıvı dolu 3 tane yapı bulunur ;
-Scala Vestibuli
-Scala Media
-Scala Tympani
Scala Vestibuli ve Scala Tympani içerisinde perilenf, Scala Media’da ise endolenf adı verilen sıvı bulunur. Scala media ile Scala vestibuli arasında Reissner membranı bulunurken, Scala media ile Scala tympani arasında ise Baziler membran bulunur.
Baziler membran üzerinde Corti organı’nı taşır. Corti organı tüy ve destek hücrelerinden oluşan reseptör bir organdır. Corti organındaki tüy hücrelerinin üstünde tectorial membran bulunur. Corti organının tüylü hücreleri işitme duyusu reseptörleridir. Apikal yüzeylerinde 70-100 adet stereocilia adı verilen duysal tüylerin bulunmasından dolayı reseptör hücrelere tüylü hücreler adı verilir. Corti organı, İç Tüylü Hücre ve Dış Tüylü Hücre olmak üzere, iki farklı tüylü hücre içerir. Dış ve iç tüylü hücreler, mekanik enerjinin elektriksel enerjiye dönüştürülmesinde önem taşımakta ve mekanoreseptör olarak kabul edilmektedir.
İç Tüylü Hücreler: Afferent işitsel sinir fibrillerinin büyük kısmı iç tüylü hücrelerde sonlanır ve bu hücreler koklear sinirlerdeki aksiyon potansiyellerinin ana üreteçleridir. Her bir kokleada toplam olarak yaklaşık 3500 civarında iç tüylü hücreler, baziler membran üzerinde tek sıra halinde dizilim gösterir. İç tüylü hücreler, miyelinli ve kalın afferent koklear fibrillerle sinaps yapar.
Dış Tüylü Hücreler: 3 sıra halindedirler ve her bir kokleada yaklaşık 12.000 sayıda bulunurlar. Dış tüylü hücrelerin, iç tüylü hücrelerin sesi algılamasındaki duyarlılığını arttırma görevi vardır. Dış tüylü hücrelerin çevresinde iç tüylü hücreler gibi destek hücreleri bulunmaz. Bu hücredeki hareket sese yanıt şeklinde belirir ve corti organının duyarlılığını 30-40 dB arttırarak pozitif geri besleyici bir amplifikatör işlevi gösterir.
Koklea içindeki sıvı dalgalarının aksiyon potansiyellerine dönüşümü, stapesin hareketlenmesiyle birlikte baziler membranın hareketlenmesi tarafından başlatılmaktadır. Baziler membranın titreşmesi, baziler membran hareketine duyarlı olan tüylü hücreleri de harekete geçirir.
Tüylü hücrelerin tepesinde tüyler bulunur ve bu tüylerin tümü stereocilia olarak adlandırılır (tek biri ise stereocilium). İç ve dış tüylü hücrelerdeki kısa tüylerin uzunlara doğru bükülmesi, bu hücrelerin gövdesindeki önce potasyum ve ardından kalsiyumun voltaja duyarlı kanallarının geçirgenliğini attırarak bu iyonların hücre içine göçmesine yol açar. Bu iyonların hücre içine geçiş depolarizasyona, tersine iyon akımı ise hiperpolarizasyona neden olur.
Comments